خرک سنتور
خرک سنتور از نظر شکل و ظاهر شبیه به مهره شطرنج بر روی صفحه سنتور است. این خرک ها از چوب ساخته می شوند. روی هر خرک مفتولی قرار دارد تا سیم هایی که از روی آن می گذرد، آهنگ واضحی تولید کنند. علاوه بر این فشار سیم ها خرک را نبُرد. از روی هر خرک ۴ سیم هم صدا عبور می کند. در سنتورهای رایج ۹ خرک در قسمت چپ و ۹ خرک در قسمت راست قرار دارند. سیم های سفید روی خرک های چپ و سیم های زرد روی خرک های راست قرار دارند.
عوامل موثر در انتخاب بهترین نوع خرک سنتور
- جنس چوب: جنس چوب خرک، تاثیر مستقیم بر روی کیفیت صدای این ساز دارد. چوب‌های سخت‌تر مانند گردو، عناب، آبنوس صدای شفاف‌تر و زنگ‌دارتری تولید می‌کنند. در حالی که چوب‌های نرم‌تر مانند برخی چوب‌های درختان میوه، دارای صدای گرم‌تر و ملایم‌تر هستند.
- شکل خرک: شکل خرک نیز بر روی نحوه انتقال ارتعاشات سیم‌ها به صفحه رویی و در نتیجه بر روی کیفیت صدا تأثیر می‌گذارد.
- اندازه خرک: اندازه خرک بایستی با ارتفاع شیطانک از روی صفحه سنتور متناسب باشد.
- نوع ساز: سایز خرک ها نسبت به نوع سازی (سل کوک، لاکوک، کروماتیک و …) که شما می‌نوازید. متفاوت است. (برای آشنایی بیشتر پیشنهاد می کنم مقاله تفاوت سنتور سل کوک و لاکوک را مطالعه نمایید.)
انواع رایج خرک سنتور:
- خرک گردو: رایج ترین نوع خرک است و به دلیل سختی و چگالی بالا، صدای شفاف و زنگ دار تولید می کند.
- خرک افرا: خرک افرا از چوب‌های سخت تولید می‌شود و صدایی شبیه به خرک گردو ایجاد می کند.
- خرک چوب‌های میوه: این دسته ار خرک‌ها عموما از چوب درختانی چون بادام، زرد آلو، گیلاس و آلبالو تولید می شوند. خرک حاصل از چوب این درختان، صدایی گرم‌تر و ملایم‌تر تولید می‌کنند.
بهترین چوب برای ساخت خرک سنتور
انتخاب چوب مناسب برای خرک، یکی از عوامل کلیدی در تعیین کیفیت صدا و عمر مفید این ساز است. خرک، قطعه‌ای است که نقش پل ارتباطی بین سیم‌ها و صفحه رویی سنتور را ایفا می‌کند. به همین دلیل، چوبی که برای ساخت خرک استفاده می‌شود، باید دارای ویژگی‌های خاصی باشد. در ادامه این ویژگی ها را مورد بررسی قرار می دهیم.
ویژگی های چوب مناسب برای خرک :
- سختی و مقاومت بالا: خرک ها در اثر کشش سیم‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند. بنابراین، چوبی که برای ساخت آن انتخاب می شود، باید به اندازه کافی سخت و مقاوم باشد تا در برابر این فشارها تغییر شکل ندهد.
- چگالی مناسب: چگالی چوب نیز در کیفیت صدای خرک تأثیرگذار است. چوب با چگالی مناسب، به خوبی ارتعاشات را منتقل کرده و صدای ساز را بهبود می‌بخشد.
- پایداری در برابر حرارت و تغییرات دما: چوب خرک باید در برابر افزایش و تغییرات دما مقاوم باشد تا در طول زمان، ترک پیچ‌خوردگی در آن پدید نیاید.
- قابلیت پرداخت خوب: خرک باید به خوبی پرداخت شود تا سطح صاف و یکدست باشد و اصطکاک آن با صفحه ی رویی ساز به حداقل برسد.
چوب مناسب برای ساخت خرک سنتور:
- چوب گردو: یکی از بهترین گزینه ها برای ساخت خرک چوب گردو است. به ویژه گردوی باغی، بسیار سخت، چگال و مقاوم است. همچنین، این چوب دارای بافت زیبا و یکنواختی است.
- چوب آبنوس: چوب آبنوس، نیز به دلیل سختی و چگالی بالا، برای ساخت خرک مناسب است.
- چوب بلوط: چوب بلوط، بسیار سخت و مقاوم است که در برابر پوسیدگی و حمله ی حشرات مقاوم است.
نتیجه گیری:
بهترین چوب برای ساخت خرک سنتور به سلیقه سازنده و همچنین نوع صدای مورد نظر شما بستگی دارد. بسیاری از سازندگان، چوب گردو را به دلیل کیفیت صدای بالا و دوام آن ترجیح می‌دهند، در حالی که برخی دیگر، چوب‌های دیگری مانند آبنوس یا عناب را انتخاب می‌کنند.
برخی از انواع خرک سنتور با چوب های مرغوب که توسط فروشگاه پیمان تهیه می شود:
- نمونه خرک سنتور با چوب آزاد
- نمونه خرک سنتور با چوب افرا
- نمونه خرک سنتور با چوب بادام
- نمونه خرک سنتور با چوب درخت زردآلو
- نمونه خرک سنتور با چوب عناب
-
-
- نمونه خرک سنتور با چوب گردو بور
- نمونه خرک با چوب گردو سفید
-
-
- نمونه خرک با چوب گردو سیاه
نکات مهم در انتخاب خرک:
- هماهنگی با جنس صفحه رویی: جنس خرک باید با جنس صفحه رویی سنتور هماهنگی داشته باشد.
- کیفیت ساخت: خرک باید بدون عیب و نقص و به صورت دقیق ساخته شده باشد.
- توجه به صدای ساز: بهترین راه برای انتخاب خرک، تست کردن خرک های مختلف و مقایسه صدای آن ها با یکدیگر است.
توصیه ها:
- مشورت با سازنده: بهتر است قبل از انتخاب خرک، با یک سازنده مشورت کنید. همچنین با آزمایش بررسی کنید که کدام خرک برای ساز شما مناسب تر است.
- توجه به سلیقه شخصی: در نهایت، سلیقه شخصی شما در انتخاب نوع خرک مهم است. برخی از نوازندگان، صدای گرم‌تر را ترجیح می‌دهند و برخی دیگر صدای شفاف‌تر را ترجیج می‌دهند.
جمع بندی:
انتخاب بهترین نوع خرک سنتور، یک فرآیند پیچیده است که به عوامل بسیاری بستگی دارد. با توجه به نکات ذکر شده و مشورت با یک سازنده ی با تجربه، می‌توانید خرک مناسب انتخاب کنید. در صورتی برای انتخاب خرک مناسب با ساز خود نیاز به مشاوره دارید می توانید از طریف لینک زیر با من در ارتباط باشید.