خرک سنتور و عوامل موثر در انتخاب بهترین نوع آن
- جنس چوب: جنس چوب خرک سنتور، تاثیر مستقیم بر روی کیفیت صدا دارد. چوبهای سختتر مانند گردو، عناب،آبنوس صدای شفافتر و زنگدارتری تولید میکنند. در حالی که چوبهای نرمتر مانند برخی چوبهای درختان میوه، دارای صدای گرمتر و ملایمتر هستند.
- شکل خرک: شکل خرک نیز بر روی نحوه انتقال ارتعاشات سیمها به صفحه رویی و در نتیجه بر روی کیفیت صدا تأثیر میگذارد.
- اندازه خرک: اندازه خرک بایستی با ارتفاع شیطانک از روی صفحه سنتور متناسب باشد.
- نوع ساز: سایز خرک ها نسبت به نوع سنتوری (سل کوک، لاکوک، کروماتیک و …) که شما مینوازید. متفاوت است. (برای آشنایی بیشتر پیشنهاد می کنم مقاله تفاوت سنتور سل کوک و لاکوک را مطالعه نمایید.)
انواع رایج خرک سنتور:
- خرک گردو: رایج ترین نوع خرک است و به دلیل سختی و چگالی بالا، صدای شفاف و زنگ دار تولید می کند.
- خرک افرا: خرک افرا از چوبهای سخت تولید میشود و صدایی شبیه به خرک گردو ایجاد می کند.
- خرک چوبهای میوه: این دسته ار خرکها عموما از چوب درختانی چون بادام، زرد آلو، گیلاس و آلبالو تولید می شوند. خرک حاصل از چوب این درختان، صدایی گرمتر و ملایمتر تولید میکنند.
نکات مهم در انتخاب خرک:
- هماهنگی با جنس صفحه رویی: جنس خرک باید با جنس صفحه رویی سنتور هماهنگی داشته باشد.
- کیفیت ساخت: خرک باید بدون عیب و نقص و به صورت دقیق ساخته شده باشد.
- توجه به صدای ساز: بهترین راه برای انتخاب خرک، تست کردن خرک های مختلف و مقایسه صدای آن ها با یکدیگر است.
بهترین چوب برای ساخت خرک سنتور
انتخاب چوب مناسب برای خرک، یکی از عوامل کلیدی در تعیین کیفیت صدا و عمر مفید این ساز است. خرک، قطعهای است که نقش پل ارتباطی بین سیمها و صفحه رویی سنتور را ایفا میکند. به همین دلیل، چوبی که برای ساخت خرک استفاده میشود، باید دارای ویژگیهای خاصی باشد. در ادامه این ویژگی ها را مورد بررسی قرار می دهیم.
ویژگی های چوب مناسب برای خرک سنتور:
- سختی و مقاومت بالا: خرک ها در اثر کشش سیمها تحت فشار قرار میگیرند. بنابراین، چوبی که برای ساخت آن انتخاب می شود، باید به اندازه کافی سخت و مقاوم باشد تا در برابر این فشارها تغییر شکل ندهد.
- چگالی مناسب: چگالی چوب نیز در کیفیت صدای خرک تأثیرگذار است. چوب با چگالی مناسب، به خوبی ارتعاشات را منتقل کرده و صدای ساز را بهبود میبخشد.
- پایداری در برابر حرارت و تغییرات دما: چوب خرک باید در برابر افزایش و تغییرات دما مقاوم باشد تا در طول زمان، ترک پیچخوردگی در آن پدید نیاید.
- قابلیت پرداخت خوب: خرک باید به خوبی پرداخت شود تا سطح صاف و یکدست باشد و اصطکاک آن با صفحه ی رویی ساز به حداقل برسد.
چوب مناسب برای ساخت خرک سنتور:
- چوب گردو: یکی از بهترین گزینه ها برای ساخت خرک سنتور است. چوب گردو به ویژه گردوی باغی، بسیار سخت، چگال و مقاوم است. همچنین، این چوب دارای بافت زیبا و یکنواختی است.
- چوب آبنوس: چوب آبنوس، نیز به دلیل سختی و چگالی بالا، برای ساخت خرک مناسب است.
- چوب بلوط: چوب بلوط، بسیار سخت و مقاوم است که در برابر پوسیدگی و حمله ی حشرات مقاوم است.
نکاتی که در انتخاب چوب خرک بایستی به آنها توجه داشته باشیم:
- خشک بودن چوب: چوبی که برای ساخت خرک انتخاب میشود، باید به طور کامل خشک باشد. تا در آینده ترک، پیچخوردگی یا خوردگی در آن پیدا نشود.
- بدون گره و ترک: چوب باید عاری از گره یا ترک باشد.
- بافت چوب: بافت چوب باید یکنواخت و دارای سختی یکسان باشد. نباید از قسمت های دو رنگ استفاده شود (منظور؛ قسمت های نزدیک به پوسته ی تنه ی درخت است).
- همخوانی جنس: بهتر است جنس خرک سنتور با جنس صفحه رویی ساز یکسان باشد. به عنوان مثال، اگر صفحه رویی سنتور از چوب گردو ساخته شده باشد، خرک نیز بهتر است از چوب گردو ساخته شود. این امر باعث می شود که نوسانات سیم به صفحه رویی بهتر منتقل شود و صدای دلخواه ایجاد شود.
نتیجه گیری:
بهترین چوب برای ساخت خرک سنتور به سلیقه سازنده و همچنین نوع صدای مورد نظر شما بستگی دارد. بسیاری از سازندگان، چوب گردو را به دلیل کیفیت صدای بالا و دوام آن ترجیح میدهند، در حالی که برخی دیگر، چوبهای دیگری مانند آبنوس یا عناب را انتخاب میکنند.
توصیه ها:
- مشورت با سازنده: بهتر است قبل از انتخاب خرک، با یک سازنده مشورت کنید. همچنین با آزمایش بررسی کنید که کدام خرک برای ساز شما مناسب تر است.
- توجه به سلیقه شخصی: در نهایت، سلیقه شخصی شما در انتخاب نوع خرک مهم است. برخی از نوازندگان، صدای گرمتر را ترجیح میدهند و برخی دیگر صدای شفافتر را ترجیج میدهند.
جمع بندی:
انتخاب بهترین نوع خرک سنتور، یک فرآیند پیچیده است که به عوامل بسیاری بستگی دارد. با توجه به نکات ذکر شده و مشورت با یک سازنده ی با تجربه، میتوانید خرک مناسب سنتور خود را انتخاب کنید. در صورتی برای انتخاب خرک مناسب با ساز خود نیاز به مشاوره دارید می توانید از طریف لینک زیر با من در ارتباط باشید.